Φώμα – Φυτοφθόρα στον Ηλίανθο

Προκαλών οργανισμός: Phoma macdonaldii, teleomorph: Leptosphaeria lindquistii  Περιγραφή: Tα πυκνίδια είναι σφαιρικά, με διάμετρο  68–160 χιλ. σκουροκαφέ έως μαύρα. Στα πυκνίδια αναπτύσσονται κονίδια που είναι διάφανα, ελλειπτικά, με δύο σταγόνες έλαιο. Το μέγεθος κυμαίνεται από 3,0 έως 6,2 χιλ. σε μήκος και 1,3 έως 2,6 χιλ. σε πλάτος. Τα ψευδοεπιθέσια είναι σφαιρικά, σκούρα καφέ, με διάμετρο 274 to 306 χιλ.. Πολυάριθμοι κυλινδρικοί ασκοί αναπτύσσονται στα ψευδοπεριθέσια. Κάθε ασκός παράγει οκτώ ασκοσπόρους σε δύο σειρές. Οι ασκόσποροι είναι δικύτταροι, διάφανοι έως κιτρινωποί, με σχήμα κυλινδρικό. Φάσμα προσβαλλομένων: Ηλίανθος Συχνότητα και σπουδαιότητα: Τα προσβεβλημένα φυτά αδυνατίζουν και μπορεί να καταλήξουν με μικρές κεφαλές, με μικρή παραγωγή σπόρου που θα έχει μειωμένη περιεκτικότητα σε έλαιο. Ο μίσχος σαπίζει εντελώς, καθιστώντας το φυτό ευπαθές στην ασθένεια. Οι απώλειες στην παραγωγή που μπορούν να αποδοθούν αποκλειστικά στο Phoma, είναι περιορισμένες, αλλά σε συνδυασμό με άλλα έντομα, παρατηρούνται πραγματικά μεγάλες απώλειες. Συμπτώματα Μαύρα εκζέματα αρχίζουν στη βάση των μίσχων των φύλλων και απλώνονται σε όλους τους μίσχους. Τα εκζέματα απλώνονται σε μήκος αρκετών εκατοστών. Επιπρόσθετα, ο μύκητας προκαλεί εκζέματα και στα φύλλα, στο πίσω μέρος της κεφαλής του άνθους και στη στεφάνη στη βάση του κοτσανιού. Υπό ευνοϊκές για την ασθένεια συνθήκες, τα φύλλα μαραίνονται ή ξεραίνονται, ενώ οι τα κοτσάνια μαυρίζουν. Μυκρά, στρογγυλά καρποφόρα σώματα του μύκητα (πυκνίδια) παρατηρούνται στα ώριμα εκζέματα h a hand lens in mature lesions. Τα συμπτώματα του Phoma black stem ενδέχεται να συγχέονται με εκείνα της ασθένειας Phomopsis stem cancer, διαφοροποιούνται όμως από τις μολύνσεις της Phomopsis λόγω των βλαβών στο κοτσάνι που έχουν διαφορετικό σχήμα και χρώμα. Η Phomopsis. προκαλεί βλάβες που φτάνουν σε μήκος τα 15 εκ. και έχουν χρώμα ανοιχτό καφέ. Η ασθένεια Phomopsis stem canker χαρακτηρίζεται από μία μεγάλη, καφέ πληγή και εκτεταμένη υποβάθμιση της  εντεριώνης, που συχνά οδηγεί στη μόλυνση Κύκλος ασθένειας: Ο μύκητας διαχειμάζει ως πυκνίδια και πιθανώς ως μυκήλιο σε μολυσμένα υπολείμματα. Τα κονίδια απελευθερώνονται από τα πυκνίδια και διαχέονται στα γειτονικά φυτά,  μέσω βροχής ή εντόμων. Η ασθένεια μπορεί να εμφανιστεί οποτεδήποτε, αλλά είναι συνηθέστερη μετά την ανθοφορία. Η μόλυνση από Phoma εμφανίζεται σε όλη την αναπτυξιακή περίοδο, αν και συνήθως δεν παρατηρείται μέχρι που οι βλάβες στο κοτσάνι να καταστούν ορατές αργότερα το καλοκαίρι. Ο μύκητας διαχειμάζει σε μολυσμένα υπολείμματα φυτών και διαδίδεται με τη βροχή. Τα έντομα λειτουργούν ως ενδιάμεσοι ξενιστές της ασθένειας. Τα έντομα (ψείρες)Apion και Cylindrocopturus μπορούν να μεταφέρουν τους σπόρους του  Phoma τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Οι ενήλικες ψείρες τρέφονται με τα φύλλα και οι μολυσμένες κάμπιες διαδίδουν το μύκητα καθώς φτιάχνουν σήραγγες μέσα στο κοτσάνι. Η μεταδοση της ασθένειας μέσα από μολυσμένο σπόρο έχει μικρότερη σημασία. Το Black stem γίνεται βαρύτερο όταν υπάρχει αφθονία υγρασίας κατά και μετά την ανθοφορία. Αντιμετώπιση: Δεν υπάρχουν πλήρως αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισης. Η τετραετής εναλλαγή καλλιεργειών θα ελαχιστοποιήσει τη συγκέντρωση του Phoma μέσα στο έδαφος. Η σωστή αντιμετώπιση των εντόμων, επίσης θα περιορίσει τη διάδοση της ασθένειας. Κάποια φυτά είναι ανθεκτικότερα στην ασθένεια από άλλα, αλλά δεν υπάρχουν υβρίδια με ανοσία. http://www.agri.gr